"पत्रकारितेचे प्राथमिक भान नसतानाही संपादकपदाची मिरवणूक – पत्रकारितेच्या व्यावसायिकतेवर उठलेला प्रश्नचिन्ह!"

"पत्रकारितेचे प्राथमिक भान नसतानाही संपादकपदाची मिरवणूक – पत्रकारितेच्या व्यावसायिकतेवर उठलेला प्रश्नचिन्ह!"

दिनांक: ६ जून २०२५

संस्था: दरारा 24 तास न्यूज नेटवर्क

प्रतिनिधी: विशेष वार्ताहर

मुंबई – पत्रकारिता ही केवळ लेखनकला नसून ती सामाजिक बांधिलकी असलेली एक जबाबदारी आहे. मात्र अलीकडील काळात पत्रकारितेचे मूलभूत शिक्षण, अनुभव वा आचारसंहिता यांची कोणतीही पार्श्वभूमी नसतानाही काही व्यक्ती संपादकपद भूषवू लागल्याने या क्षेत्राच्या गुणवत्तेवर आणि विश्वसनीयतेवर गंभीर प्रश्न उपस्थित होत आहेत.

एका प्रतिष्ठित वृत्तसंस्थेच्या आतल्या माहितीवरून स्पष्ट झाले आहे की, गेल्या काही महिन्यांपासून विविध मीडिया प्लॅटफॉर्म्सवर काही अपारंपरिक मार्गांनी आलेल्या व्यक्तींना "संपादक" पदावर बसवले गेले आहे. त्यांच्याकडे ना कोणतेही पत्रकारितेचे औपचारिक शिक्षण आहे, ना वर्तमानपत्र, मासिक, दूरचित्रवाणी वा डिजिटल माध्यमात कामाचा पुरेसा अनुभव.

पत्रकारितेच्या नीतीमूल्यांना धक्का

संपादक ही भूमिका फक्त व्यवस्थापनाची नसून संपादकीय दिशा ठरवणारी, सत्याचे मूल्यमापन करणारी आणि समाजासाठी मार्गदर्शक ठरणारी असते. अशा स्थितीत अशिक्षित किंवा अपूर्णपणे प्रशिक्षित व्यक्तींकडून या भूमिकेची जबाबदारी पार पाडली गेल्यास चुकीची माहिती, पूर्वग्रहदूषित बातम्या आणि सनसनाटीचा अतिरेक या गोष्टींचे प्रमाण वाढण्याची शक्यता आहे.

तज्ज्ञांची प्रतिक्रिया

ज्येष्ठ पत्रकार आणि माध्यम अभ्यासक डॉ. सुमेधा देशमुख यांच्यानुसार, “पत्रकारितेचे तत्त्वज्ञान समजून न घेताच जेव्हा कोणी संपादक बनतो, तेव्हा माध्यमांची विश्वसनीयता धोक्यात येते. ही फक्त वैयक्तिक प्रतिष्ठेची नव्हे तर लोकशाहीच्या चौथ्या स्तंभाच्या ढासळत्या आरोग्याची बाब आहे.”

पत्रकार संघटनांचा आक्षेप

राज्य पत्रकार संघ, तसेच अनेक स्थानिक पत्रकार संघटनांनी याविरोधात आवाज उठवला असून, संपादक पदासाठी किमान पात्रता व अनुभवाची अट बंधनकारक करावी, अशी मागणी त्यांनी माहिती व प्रसारण मंत्रालयाकडे केली आहे.

__________________

पत्रकारितेची प्रतिष्ठा आणि जबाबदारी टिकवण्यासाठी केवळ पद मिळवणे नव्हे, तर त्या पदासाठी आवश्यक असणारी पात्रता, अभ्यास आणि अनुभव असणे अत्यावश्यक आहे. अन्यथा "संपादक" या पदाचा अपमान होऊन पत्रकारितेचा खरा हेतू हरवण्याची भीती आहे.

हा लेख जनजागृती साठी आहे कुणाला दुखावण्यासाठी नाही... कार्यकारी संपादक दरारा 24 तास न्यूज नेटवर्क